ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ରାଜନୈତିକ ଦୃଶ୍ୟ ହେଉଛି ଏକ ଜଟିଳ ସମସ୍ୟା ଯାହା ଆଞ୍ଚଳିକ ଆକାଂକ୍ଷା, ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଭାବନା ଏବଂ ଜାତୀୟ ରାଜନୈତିକ କାହାଣୀର ସୂତ୍ରରୁ ବୁଣା ହୋଇଛି | 2024 ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଖେଇ ଆସୁଥିବା ବେଳେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି (କଂଗ୍ରେସ) ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କେନ୍ଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟାୟ ନେଇଛି। ରାଜ୍ୟସଭାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପାଇଁ ଉଭୟ ଦଳ ନିଜ ନିଜ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ସହିତ ଏକ ସଂଘର୍ଷପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛନ୍ତି।ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବିଜେପି ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ମିଳିତ ମଞ୍ଚର ସ୍ଥିତି, ରଣନୀତି ଏବଂ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଇଛି।
ଐତିହାସିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ
୧. ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ଶାସନ: ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏକନାଥ ସିନ୍ଦେଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ବିଜେପିର ନେତୃତ୍ୱ, ଶିବସେନାର ଏକ ଦଳର ମୁଖ୍ୟ, ଶାସନ ଏବଂ ବିକାଶ ଉପରେ ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଭାବରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛନ୍ତି। ଭୋଟରଙ୍କ ସହ ସମାନ୍ତରାଳ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରକଳ୍ପ, ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ଏବଂ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନା ଉପରେ ସିନ୍ଦେ ପ୍ରଶାସନ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛି।
୨. ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ ଏଜେଣ୍ଡା: ହିନ୍ଦୁତ୍ୱକୁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ବିଜେପିର ଆଦର୍ଶଗତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଛି। ସଂଖ୍ୟା କିମ୍ବା ପ୍ରତୀକ ସହିତ ଅକ୍ଷର ମଧ୍ଯ ବ୍ୟବହାର କରି।
୩. ମିଳିତ ମଞ୍ଚ: ବିଜେପି ସିନ୍ଦେ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଶିବସେନା ଦଳ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ସମାଜ ପାକ୍ (ଆରଏସପି),ଅଜିତ ପାୱାର ଗୋଷ୍ଠୀ ପରି ଛୋଟ ଦଳ ସହ ଏକ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ଗଠନ କରିଛି। ସହଭାଗୀ ସ୍ୱାର୍ଥ ଏବଂ ପାରସ୍ପରିକ ଲାଭକୁ ପୁଞ୍ଜି କରି ବିରୋଧୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଏହି ମିଳିତ ମଞ୍ଚର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି।
୪. ମୁଖ୍ୟ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିବା: ବିଜେପିର ରଣନୀତିରେ ଯୁବକ, ମହିଳା ଏବଂ ଦଳିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରାଯାଇଛି। “ବେଟି ବାଚାଓ, ବେଟି ପଢ଼ାଓ ” ଯୋଜନା ପରି ପଦକ୍ଷେପ ମହିଳା ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିବାରେ ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହୋଇଛି ..
୫. ଜାତୀୟ ନେତୃତ୍ୱ: ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ସମେତ ବିଜେପିର ଜାତୀୟ ନେତୃତ୍ୱ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛି। ସେମାନଙ୍କର ଲୋକପ୍ରିୟତା ଏବଂ ପରୋପକାରୀ ଆବେଦନ ପ୍ରାୟତ ଆଞ୍ଚଳିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଦଳର ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ଭୋଟରଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ …
କଂଗ୍ରେସ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ: ଆହ୍ୱାନ ଏବଂ ସ୍ଥିରତା
୧. ଦଳର ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିବା: ଦୁର୍ନୀତି ଏବଂ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଦଳଗତ ଅଭିଯୋଗ ସମେତ କଂଗ୍ରେସ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି। ତେବେ ଦଳ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ଯୋଗଦାନ ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ନିଜର ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି।
୨. ଷ୍ଟ୍ରାଟେଜିକ୍ ଆଲାଇନ୍ସ: ମହା ବିକାଶ ଆଗାଡି (MVA) ଗଠନ କରି ଏନସିପି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆଞ୍ଚଳିକ ଦଳ ସହ କଂଗ୍ରେସ ସହଯୋଗ କରିଛି। ବିଜେପିର ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦଳର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରି ବିଜେପି ବିରୋଧୀ ଭୋଟ୍ ଏକତ୍ର କରିବାକୁ ଏହି ମିଳିତ ମଞ୍ଚର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି।
୩. କୃଷକ ଏବଂ ଶ୍ରମ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା: କଂଗ୍ରେସର ଋଣ ଛାଡ, ଉଚିତ ବେତନ ଏବଂ କୃଷି ସଂସ୍କାର ଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗ ପାଇଁ ଓକିଲାତି କରି କଂଗ୍ରେସ ନିଜକୁ କୃଷକ ଏବଂ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଚାମ୍ପିଅନ୍ ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଛି। ଯେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ କୃଷି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ , ସେହି ରାଜ୍ୟରେ ଏହି ପନ୍ଥା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ |
୪. ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷତା ଏବଂ ବହୁଜନତା: ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ବିବିଧ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ତଥା ବହୁମୁଖୀ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ କଂଗ୍ରେସ ଆବେଦନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି। ଏହି ରଣନୀତି ହେଉଛି ବିବିଧତା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ଶାସନରେ ଏକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ବିଜେପିର ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବା |
୫. ଯୁବ ଯୋଗଦାନ: ଯୁବ ଭୋଟର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ବୁଝିବା, କଂଗ୍ରେସ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସଂସ୍କାର ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ଯୁବ ଭୋଟରଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରି ଦଳ ହଜିଯାଇଥିବା ସ୍ଥାନ ଫେରି ପାଇବାକୁ ଆଶା କରୁଛି।
ନିର୍ବାଚନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡିକ
୧. ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ: ଉଭୟ ସହଯୋଗୀ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେବେ, ବିଶେଷକରି ମହାମାରୀ ପରେ ପୁନରୁଦ୍ଧାର। ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ତଥା ଅର୍ଥନୀତିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ଭୋଟରମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦଳର ନୀତିର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ଆକଳନ କରିବେ।
୨. ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ: ଜାତି, ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସମାନତା ପ୍ରସଙ୍ଗ ବକ୍ତବ୍ୟରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ରହିବ | କଂଗ୍ରେସ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରତି ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିବ, ଯେତେବେଳେ ବିଜେପି ଏହାର ବିକାଶ ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ସମସ୍ତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାର ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ଆଲୋକିତ କରିବ।
୩. ଭିତ୍ତିଭୂମି ଏବଂ ସହରୀ ବିକାଶ: ସହରୀକରଣ ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ, ବିଶେଷକରି ମୁମ୍ବାଇ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ସହରରେ | ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକରେ ବିଜେପିର ଟ୍ରାକ୍ ରେକର୍ଡ ଯାଞ୍ଚ କରାଯିବ, ଯେତେବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ଅଭାବକୁ ଦର୍ଶାଇବାକୁ ଏବଂ ବିକଳ୍ପ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବ।
୪. କୃଷି ସମସ୍ୟା: ଚୟନକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ କୃଷି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହେଲେ କୃଷକଙ୍କ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ହେବ। କୃଷି ସଂସ୍କାର ଏବଂ ଋଣ ଛାଡ ଉପରେ କଂଗ୍ରେସର ଧ୍ୟାନ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଭୋଟରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁନଃ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇପାରେ।
୫. ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ସମନ୍ୱୟ: ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ କାହାଣୀ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି, ଉଭୟ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ନିଜକୁ ସମନ୍ୱୟର ଚାମ୍ପିଅନ୍ ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବ | କଂଗ୍ରେସ ଏହାର ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ପ୍ରମାଣପତ୍ରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ, ଯେତେବେଳେ କି ବିଜେପି ଏକ “ନୂତନ ଭାରତ” ର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପାଇଁ ଓକିଲାତି କରିବ।
ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ପ୍ରଭାବ
2024 ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳ ରାଜ୍ୟର ରାଜନୈତିକ ଦୃଶ୍ୟପଟ୍ଟ ପାଇଁ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ | ଏକ ବିଜେପି ବିଜୟ ଏହାର ପ୍ରାଧାନ୍ୟକୁ ଦୃଢ କରିପାରେ ଏବଂ ଏହାର ଆଦର୍ଶଗତ ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ଆହୁରି ଦୃଢ କରିପାରେ, ଯେତେବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ବିରୋଧୀ ଦଳର ପୁନରୁତ୍ଥାନ ଏବଂ ବିଜେପିର କାହାଣୀକୁ ଏକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଦେଇପାରେ।
୧. ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତା: ଉଭୟ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଆଦେଶ ଅଧିକ ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତା ଆଣିପାରେ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ମିଳିତ ସରକାର ମିଳିତ ନୀତି ରାଜନୀତିରେ ବାଧା ନଦେଇ ଏହାର ନୀତି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବେ। ଅପରପକ୍ଷେ, ଏକ ଭଙ୍ଗା ଆଦେଶ ରାଜନ political ତିକ ମନିଭର୍ ଏବଂ ଅସ୍ଥିରତା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ |
୨. ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ: ନିର୍ବାଚିତ ସରକାର ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନୀତି ଦିଗକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ, ବିଶେଷକରିଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ, ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ସମନ୍ୱୟ ପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ | ଶାସକ ଦଳର ଆଦର୍ଶଗତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ଶାସନ ଢାଞ୍ଚାକୁ ଗଠନ କରିବ।
୩. ଜାତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରଭାବ: ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ରାଜ୍ୟ ହୋଇ ଜାତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳ 2024 ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଉଭୟ ବିଜେପି ଏବଂ କଂଗ୍ରେସର ରଣନୀତି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ ଏବଂ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ତଥା ପ୍ରଚାର କାହାଣୀ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ।
୪. ଭୋଟର ଭାବନା: ନିର୍ବାଚନ ଭୋଟରଙ୍କ ଭାବନା ପାଇଁ ଏକ ଲିଟମସ୍ ପରୀକ୍ଷା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ, ଯାହା ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିବ | ଭୋଟରଙ୍କ ମତାମତ ଗଠନରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି, ବେକାରୀ ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବ |
ସିଦ୍ଧାନ୍ତ
୨୦୨୪ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଖେଇ ଆସୁଥିବାରୁ ବିଜେପି ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ମଧ୍ୟରେଲଢେଇ ରାଜ୍ୟର ରାଜନୈତିକ ଇତିହାସରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ନିଜର ଶକ୍ତି ସଂଗ୍ରହ କରୁଛି ଏବଂ ଭୋଟରଙ୍କ ଆଶା ଏବଂ ଆକାଂକ୍ଷାର ଜଟିଳତାକୁ ନେଭିଗେଟ୍ କରୁଥିବାବେଳେ ଏହାର ଦୁର୍ବଳତାକୁ ସମାଧାନ କରୁଛି |
